Οι 8 στρατιωτικοί εκ Τουρκίας υπό τις εγγυήσεις του ελληνικού κράτους δικαίου;


Η καταφυγή των 8 αυτομόλων Τούρκων στρατιωτικών στην Ελλάδα έχει εύλογα προκαλέσει θερμό δημόσιο ενδιαφέρον. Δυστυχώς, από την πρώτη ήδη στιγμή τη δημόσια συζήτηση αποπροσανατόλισαν άστοχες δηλώσεις μελών της ελληνικής κυβέρνησης, που προδίκαζαν λίγο πολύ την επιστροφή αυτών στη Τουρκία. Τέτοιες δηλώσεις δεν ταιριάζουν σ' ένα κράτος δικαίου, όπου πρυτανεύει η ανεξάρτητη και αμερόληπτη κρίση των αρμόδιων διοικητικών και δικαστικών αρχών. Οσοδήποτε πολιτικά και διπλωματικά φορτισμένη και αν είναι η συγκεκριμένη υπόθεση, η απόφαση περί επιστροφής ή μη αυτών των προσώπων στην Τουρκία πρέπει να είναι προϊόν νηφάλιας νομικής και όχι πολιτικής κρίσης.
Με την υποβολή αιτήματος ασύλου από τους οκτώ στρατιωτικούς, από τη μια, και αιτήματος από τη Τουρκία για την έκδοσή τους προκειμένου να δικαστούν εκεί, από την άλλη, έχουν πλέον κινητοποιηθεί οι κρίσιμες διαδικασίες της ελληνικής έννομης τάξης. Στη πρώτη περίπτωση, το πολύπαθο και άρτι “ανακαινισθέν” ελληνικό σύστημα ασύλου καλείται να δώσει διαπιστευτήρια αμεροληψίας και εν γένει αξιοπιστίας ενώ, στη δεύτερη, η ελληνική δικαιοσύνη καλείται να επιβεβαιώσει την ικανότητά της να εγγυάται την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακόμα και υπό την πίεση καινοφανών πολιτικών διακυβευμάτων.
Σε πείσμα λοιπόν εξαγγελιών περί ταχείας διεκπεραίωσης, είναι ανάγκη η περίπλοκη αυτή υπόθεση να τύχει της επιβεβλημένης ενδελεχούς εξέτασης όλων των πτυχών της, εντός των προβλεπομένων από τον νόμο χρονικών ορίων. Γιατί, ζητούμενο εδώ σε τελική ανάλυση, δεν είναι το εάν τα πρόσωπα αυτά ενέχονται στο αποτυχημένο πραξικόπημα, αλλά το εάν, ακόμη και τω όντι “πραξικοπηματίες”, η με οποιοδήποτε τρόπο η αναγκαστική επιστροφή τους στην Τουρκία (με απέλαση ή έκδοση) θα εξέθετε σε κίνδυνο την προσωπική τους ασφάλεια (λ.χ στον κίνδυνο να βασανιστούν) ή το δικαίωμά τους να δικαστούν από τις αρμόδιες αρχές της χώρας τους με τρόπο δίκαιο, όπως το αντιλαμβάνεται και εγγυάται το διεθνές δίκαιο, που δεσμεύει τη χώρα μας όσο και την ίδια την Τουρκία.
Ωστόσο, οι διαρκείς εξελίξεις μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, που συντάραξε τη γείτονα χώρα, φαίνονται να διαμορφώνουν ένα ολοένα και δυσμενέστερο περιβάλλον για τον εκεί αποτελεσματικό σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων ιδίως όσων θεωρείται ότι συμμετείχαν άμεσα ή έμμεσα με τα γεγονότα. Η επαναφορά σε ισχύ του νόμου του 1983 περί εκτάκτου ανάγκης και η επίκληση του άρθρου 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για την αναστολή της προστατευτικής της ισχύος έχουν επιτρέψει την εδραίωση ενός πλαισίου που φαίνεται να ευνοεί την αυθαιρεσία και τη πολιτική αντεκδίκηση σε μαζικές διαστάσεις: αθρόες προσαγωγές και φυλακίσεις, υιοθέτηση απάνθρωπων και ατιμωτικών πρακτικών ανάκρισης, επέκταση του χρόνου κράτησης χωρίς απαγγελία κατηγορίας στον ένα μήνα, μαζικές και συνοπτικές διώξεις, μαζικές απολύσεις δημοσίων λειτουργών και κυρίως δικαστών και ακαδημαϊκών, κλείσιμο πανεπιστημίων και συλλόγων, δημεύσεις περιουσιών, περιορισμοί εξόδου από τη χώρα, και άλλα. Τα επακόλουθα αυτά του αποτυχημένου πραξικοπήματος δείχνουν έτσι να επιτείνουν στο έπακρο την ιδιαίτερη επισφάλεια για τα δικαιώματα που ήδη πριν από αυτό είχε διαγνώσει κατ' επανάληψη η νομολογία του Δικαστηρίου του Στρασβούργου (πρβλ. την εκτίμηση ότι ο τρόπος της εκεί έκτισης της ισόβιας φυλάκισης ισοδυναμεί με βασανιστήρια, ή τη διαπίστωση της ιδιαίτερης συχνότητας άδικων φυλακίσεων, αναιτιολόγητης αστυνομικής βίας, μη δίκαιης δίκης στρατιωτικών, προληπτικής λογοκρισίας σε βάρος εφημερίδων κλπ).
Μπροστά σε αυτή την εικόνα ιλιγγιώδους περιδίνησης των δημοκρατικών θεσμών και, κυρίως, κατάρρευσης του κράτους δικαίου στη γειτονική μας χώρα, μπορεί άραγε κανείς με βεβαιότητα ή, έστω, με σοβαρότητα να πιστέψει ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα των 8 για μη απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση ή για δίκαιη δίκη τους παραμένουν επαρκώς εγγυημένα σε περίπτωση που αυτοί αναγκαστούν τελικά να επιστρέψουν εκεί;
Το βαρύ φορτίο της απάντησης αυτής η δημοκρατία μας έχει εναποθέσει στην αρμόδια αρχή ασύλου και την δικαιοσύνη. Η Ένωσή μας είναι καταστατικά υποχρεωμένη να ευελπιστεί ότι τα όργανα της ελληνικής έννομης τάξης θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Η ελπίδα αυτή δεν θα μας εμποδίσει στο μεταξύ να παρακολουθήσουμε από κοντά τις διαδικασίες και να παρέμβουμε, εφόσον χρειαστεί, υπέρ της νομιμότητας, προσφέροντας την αρωγή μας προς τη νομική υπεράσπιση των 8 για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, άσχετα με το στίγμα του “πραξικοπηματία”, που αναμφίβολα τους βαραίνει.

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
SHARE
    Blogger Comment
    Facebook Comment

0 σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου